نگاهی به اقتصاد پس از انقلاب | استقلال اقتصادی در گرو تحقق اقتصاد مقاومتی
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین انقلاب های قرن اخیر توانست مناسبات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جهان را دچار تغییر کند و الگویی جدید از مدیریت جامعه بر مبنای دین را ارائه داده و به جهان عرضه کند.
بازشناسی هویت دینی و ملی ایران اسلامی، ساخت کشور با تکیه بر ظرفیت های درونی، اعتماد به توان جوانان کشور و پیشرفت در زمینه های گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و مدیریتی با تکیه بر روح خودباوری، از جمله دستاوردهای این انقلاب بزرگ و الهی محسوب می شوند.
اقتصاد به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش ها که در واقع موتور محرکه جامعه به سمت پیشرفت محسوب می شود، پس از انقلاب دچار تحولی اساسی چه در رویکردها و چه در عملکردها شده است که بررسی قابلیت ها، ظرفیت ها، دستاوردها و پیشرفت های این بخش می تواند نشان دهنده بخشی از پیشرفت های همه جانبه کشور در ۴ دهه ای که از عمر انقلاب اسلامی می گذرد، باشد
خبرگزاری رسا در ادامه سلسله مطالب دستاوردهای انقلاب اسلامی، به تبیین دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد پرداخته که حاصل آن تقدیم مخاطبان می شود.
استقلال اقتصادی؛ دستاورد بزرگ انقلاب
انقلاب اسلامی ایران با شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی توانست تغییرات اساسی در بخش های مختلف کشور ایجاد کند و تکیه بر توان و ظرفیت بومی و درونی کشور به عنوان یک راهبرد اساسی در تحقق استقلال در حوزه های گوناگون، زمینه ساز پیشرفت های چشمگیری در بخش های مختلف شده است که بخش اقتصاد نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش های زیرساختی پیشرفت در کشور با اتخاذ راهبرد استقلال در زمینه های گوناگون اقتصادی توانست این بخش را از نگاه مصرف کنندگی صرف رهانده و به تولید و صنعت رونقی دوباره دهد و ایران را که تا قبل از انقلاب به بازار مصرف محصولات وارداتی تبدیل شده بود را به استقلال و خودکفایی در بخش های گوناگون اقتصادی رهنمون شود.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیأت رییسه مجلس و نماینده مردم قم رد مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید: «قبل از انقلاب کشور در تمامی زمینه ها وابسته به آمریکا و انگلیس بود و تمام فرامین سفارت این دوکشور را اجرا می کرد و بخش اقتصادی نیز این وابستگی را در تمامی عرصه ها به ظهور رسانده بود»
وی می افزاید: «روحیه انقلابی، از خودگذشتگی و قناعت که ضرورت مسأله اقتصاد است و توجه به قشرهای آسیب پذیر و رفتار انصاف همراه با عدالت در دهه اول انقلبا به خوبی دنبال شد و زمینه رشد اقتصاد را ایجاد کرد اما این مسائل یک مقدار در دهه دوم به بعد کمرنگ شد و این موضوع باعث شد تا بخش اقتصاد از دست افرادی که دارای روحیه انقلابی بودند خارج شده و به دست کسانی بیفتد که بیشتر به دنبال منافع خودشان بودند و همین موضوع نیز مشکلات فراوانی در اقتصاد ایجاد کرده است.»
عدالت اقتصادی و توجه به محرومان بعد از انقلاب
یکی از موضوعاتی که بعد از انقلاب مورد توجه جدی قرار گرفت، موضوع عدالت اقتصادی و توزیعی در کشور است بگونه ای که ایجاد نهادهای حمایتی، ایجاد زیرساخت های رفاهی و خدماتی و همچنین اجرای سیاست های اصل 44 به منظور ورود مردم به بخش اقتصاد و در دست گرفتن آن، اقداماتی بود که در این چند دهه اتفاق افتاده است.
علی اصغر یوسف‌نژاد سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه و نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید: «در اوایل انقلاب بخش عمده ای از اقتصاد که بیش از 80 درصد آن را شامل می شد در دست دولتی بود اما در سالهای اخیر تلاش این شده که هم در وضع قوانین اساسی و هم قوانین عادی این واگذاری ها به بخش خصوص صورت بگیرد و تصدی دولت کم شود که کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است.»
وی می افزاید: «این موضوع سبب بهره وری، ارزش افزوده مناسبت تر و قیمت تمام شده کمتر شده و شرایط رقابتی مؤثرتری را ایجاد کرده است و هم اکنون بسیاری از فعالیت های اقتصادی در دست مردم است که البته نیاز است تا ورود جدی تری به این بخش صورت بگیرد چرا که ما در کنار دولت و بانک ها، بازار سرمایه به نام بورس، بازار تأمین سرمایه به نام بخش خصوصی یا تعاونی یا بازار تأمین سرمایه از طریق بین الملل را داریم که باید از این ظرفیت ها به بهترین شکل استفاده کنیم.»
امیر آبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره می گوید: «پس از انقلاب ما در رسیدگی به محرومان جامعه و توجه به ضعفا برای تحت پوشش قرار دادن آنها در قالب سازمان ها و نهادهای حمایتی کارهای بسیار خوبی انجام داده ایم که این مضووع سبب شده است تا عدالت اجتماعی اوضاع بهتری داشته باشد»
وی می افزاید: «در مسائل عمرانی هم کار زیادی انجام شده و در بخش هایی مانند گاز، برق، راه ها، جاده ها و زیر ساخت های روستایی فعالیت های مناسبی صورت گرفته که تمامی اینها از دستاوردهای انقلاب محسوب می شود.»
اقتصاد مقاومتی راهبرد رفع مشکلات کشور
اقتصاد مقاومتی واژه پرتکراری است که در سالهای اخیر بارها از سوی رهبر انقلاب مورد استفاده قرار گرفته است که بر ارکانی مانند مقاوم بودن اقتصاد، استفاده از همه‌‌ى ظرفیت‌هاى دولتى و مردمى، حمایت از تولید ملى، مدیریت منابع ارزى و مدیریت مصرف استوار است و با تشخیص حوزه‌های نفوذ و فشار و در تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن آن تأثیرها و در نهایت تبدیل تهدیدات به فرصت است و در حقیقت در پی مقاوم سازی، بحران زدایی و ترمیم ساخت ها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی است.
اقتصاد مقاومتی با فعال کردن تولید درونی کشور و حمایت از تولید داخل و بستن راه‌های نفوذ اقتصادی، به مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تکانه ها و فشارهای اقتصادی دشمن پرداخته و نظام اقتصادی کشور را از سوء استفاده های دشمن مصون نگه می دارد و از این جهت باید مورد توجه ویژه ای قرار گیرد.
یوسف‌نژاد سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه در این باره معتقد است: «پیش ران، پیش رو، جلودار و سردمدار فعالیت های اقتصادی با توجه به شرایط جامعه، اقتصاد مقاومتی است که مجلس با تقنین و سیاست گذاری در برنامه ها و نظارت بر آن می تواند دخالت داشته باشد و دولت هم با توان و اراده ای که باید داشته باشد می تواند اقتصاد مقاومتی را از خود دولت شروع کند»
وی می افزاید: « موضوعی که رهبر انقلاب پیرامون اقتصاد مقاومتی می فرمایند که درونگرا و متکی تولید داخل مملکت است و مصرف کالای خارجی در بخش دولتی و خرید آن مفهومی ندارد، پس دولت باید این کار را از خود شروع کند چراکه اصل و اساس و نقطه عزیمت اقتصاد، اقتصاد مقاومتی است»
امیرآبادی عضو هیأت رییسه مجلس نیز در این باره می گوید: «ما چاره ای نداریم غیر از اینکه اقتصاد مقاومتی را عملی کنیم چون به هر صورت در دنیا کشورها یا باید خودشان اقدامی کنند که مستقل باشند یا باید وابسته به دیگر کشورها باشند»
وی تأکید می کند: «کشورهای مستکبر و دارای توان اقتصادی نه تنها به ما کمک نخواهند کرد بلکه ما را تحریم می کنند و چوب لای چرخ پیشرفت کشور قرار داده و با ملت ایران دشمنی می کنند پس ما باید به سمت و سوی استفاده از توان ملت ایران برویم و به نظر می رسد اگر این کار را نکنیم وضع خوبی نخواهیم داشت و آنچه در این زمینه می تواند ما را نجات دهد استفاده از ظرفیت و توانمندی داخلی ملت ایران است که نسخه اش اقتصاد مقاومتی است که سیاست هایش ابلاغ شده و نیاز است تا در اجرای آن به مراکز دانش بنیان و نخبگان توجه کنیم و از ظرفیت شان استفاده کرده و حمایت شان کنیم.»
بخشی از دستاوردهای اقتصادی ایران در دوران پس از انقلاب
بررسی دستاوردها در زمینه های گوناگون در عمر چهل ساله انقلاب نشان دهنده عزم جدی در پیشرفت کشور و استفاده از ظرفیت ها و توان درونی کشور است که حوزه اقتصاد نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه ها که نقش زیرساختی در پیشرفت جامعه دارد، دستاوردهای مهمی را رقم زده است که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود.
-افزايش صادرات غير نفتي از 543ميليون دلار در سال 1357به 31ميليارد دلار در سال 1395 که نشان دهنده 57 برابر شدن صادرات غيرنفتي است
-افزايش توليد و مونتاژ 150هزار دستگاه خودرو در سال 1357 به توليد و مونتاژ حدود 977هزار دستگاه خودرو در سال 1394 که 5/ 6 برابر شدن توليد و مونتاژ خودرو را نشان می دهد.
- افزايش 30 برابری توليد محصولات پتروشيمي از 6/ 1 ميليون تن در سال 1357 به 1 /48 ميليون تن در سال 1394
- 24 برابر شدن توليد فولاد خام و افزايش ميزان توليد فولاد خام 680 هزار تن در سال 1357 به 7 / 16 ميليون تن در سال 1394
-توليد 1 ميليون تن محصولات فولادي در سال 1357 به 7/ 15 ميليون تن در سال 1394 که نشان دهنده رشد 15 برابری است.
-در سال 1356 میزان تولید ناخالص داخلی 119 هزار میلیارد تومان بود که این رقم در سال 1393 با 7.1 درصد رشد به 203 هزار میلیارد تومان رسیده است.
-نرخ رشد اقتصادی در سال 1356، حدود 7 / 3- درصد بوده است که در سال 1395 اين نرخ به 5.4درصد رسیده است که این موضوع بیانگر آن است که سرعت پیشرفت اقتصادی در سال هاي بعد از انقلاب به مراتب بیشتر از سال 1356 بوده است.
- بهبود توزيع درآمد، کاهش ضريب جيني از 4360/ 0 در سال 1357 به 3988/ 0 در سال 1394
همچنین احداث شهرک های صنعتی متعدد در حاشیه شهرهای کشور، ساخت مجموعه هاي تولیدی در روستاها، افزایش تعداد کارخانجات، افزايش تنوع محصولات توليدي و رشد صادرات نیز از دیگر دستاوردهای حوزه اقتصاد در دوران پس از انقلاب است.
به هر روی توجه به استقلال اقتصادی کشور و استفاده از ظرفیت های درونی و ملی جهت شکوفایی اقتصاد و تلاش در جهت ایجاد عدالت اقتصادی و توزیعی و کاهش فاصله طبقاتی را می توان از دستاوردهای مهم چهل سال تلاش اقتصادی انقلاب اسلامی دانست که البته تحقق تمام این اهداف نیازمند توجه ویژه به اقتصاد مقاومتی به عنوان کلان راهبرد نظام اسلامی در رفع مشکلات اقتصادی است./872/ز۵۰۳/ق